Pirbûna rûdana fewdalîzim û serberdayetiya serwerbûyî li herêma Efrînê, ji hilgirtina çekan û bi karanîna wan a tewşankî de bigir – û ne ya dawî – di wan pevçûnên dubarekirî yên di nav milîsên bi ser Anqerê û Itîlafa Elsûrî – Elixwanî de, yên ku, bi sedema nakokiyên li ser saman, dizîn û çarçewa bandoriyê û yên ji bilî wan re pêk tên derkeve; Hîşt ku, rewşên asayî û aramiyê bi rengekî zêde bi şûnda here û ji ber hev bikeve. Lê, destlatên dagîrkeriya Turkiyê hewil neda û kar nekir ku, rêgirekê ji rewşa ne baş û serwerbûyî ya li herêmên “Dirih Elfûrat” re jî dîne. Ne tenê weha, wê her çû û ta niha perçebûn û fîtne di nav milîsan de, bi şêweyên curbecur gurkir, ji bo li ser gulêkirin û cîbcîkirina fermanên xwe biparêze.
Jinên tazî di zîndanê de:
Milîsên “Ehrar Elşam û Ceyş Elislam” êriş navenda “Elhemzat” dikin, û ala Turkiyê li ser navendê ye.
Ji bilî hebûna navendên leşkerî, rûdanên çekdarbûnê yên li hemî gund, bajarok û navendên bajaran li herêma Efrînê belavkirî; Piraniya mêrên ku, li herêmê niştecîkirine çekan hildigrin, quretiya dikin û pê nişteciyên resen gef dikin û li hev dixin. Ta xwedî bawernameyên zanistî (Textor, dermansaz, endezyar û mamostên dibistanan…HWD)jî, damençan an rişêşan di çûnûhatinan de, yan dema derin karên xwe radikin.
Bûyera herî balkêş li vê dawiyê, ya ku, kûrbûna kirîza milîsan û çînatên civakî yên bi ser Turkiyê ve nîşan dike; Ew pevçûnên ku, li 28.05.2020an di nav milîsên”Ehrar Elşam û Ceyş Elîslam” de ji alîkîve, û “Firqit Elhemzat” ya bi serkêşiya”Ebdela Helawe” ji aliyê din ve bû, ya li nêzîk navenda aliyê dudiyê – avahiya kargêriya asayiş a berê, li ser kolana Reco – destpêka taxa”Mehmûdiyê” li bajarê Efrînê, û ya ku, piştî nakokiyekê di nav endamekî “Hemzat” û xwediyê firoşxaneyekê ji hemwelatiyê Xota de çêbûye, yê yekê bombeyeke desteyî çekir dîkanê û di encamê de du zarok û xwediyê dîkanê hatin kuştin, hin jî birîndar ketin û ji wan zarok”Luqman Mihemed Îso” ji xelkê gundê “Dargirê” – navça Mabeta bû. Û paşê jî agir bi hin beşên navendê hate xistin û dest danîn ser, û hin ji “Hemzat” girtin û hin jî reviyan. Lê, kelkelê ta roja Înê dirêj kir, û xelkê “Xota” bi sedan, li pêş navenda waliyê Turkiyê – sera kevin, derketin xwepêşandê, û daxwaza sezakirina endamina ji milîsên ( Hemzat) û doza derxistina wan ji bajêr kirin.
Endamên “Ehrar Elşam” jinina ji zîndaneke veşartî ye li navenda “Elhemzat” dertînin
Dîmena herî bi êş û watedar ji nizimbûna sincî û perensîpî yên nirxbuha li ba milîsan û artêşa Turkiyê, û herweha ji kûrbûn û ferebûna binpêkirinan re; Derxistina/11/jinên Kurd ji zîndaneke veşartî di hundir navendê de bû. Li gor vîdiyoyeke belavkirî, ew di demeke berê de, bi zorane hatibûn revandin û veşartin, û li gor “daxuyana ku, ji aliyê xelkê Şamê û gundewarê wê yên li bakurê rizgarkirî derketî” de, ew tazî bûn, lê, nehatin berdan û ta niha çarenûsa wan jî ne xuya ye. Herweha ” Firqit Elhemzat” li ser ew jinên girtî û tazî bêdenga ma, piştî derbasbûna /48/katan di ser nûçeyê re jî negot ne rast e, û di hevpeymana herdu aliyan de, ya li 29.05.2020an li ser hatî imzekirin de jî nîşan nekir.
Kaxeza lihevkirinê ya di navbera “Xelkê Şamê” û “Firqit Elhemzat”de
Herweha ta niha jî, bêtirî/1100/girtiyên wendayî ji xelkê Efrînê -di nav de jî jin- çarenûsa wan ne bêlî ye, û bi dehan zîndanên bi dizî(veşartî) li ba milîsan li herêmê -ji bilî Ezaz, Bab, Marêh û Çobanbeg (Ra’î) – û tev bi zanîn û bi serpereştiya Istîxbaratên Turkiyê ne. Bi ser wê de, girtin û revandinên tewşankî yên bêsûcane berdewam in.
Û ji aliyekî din ve, destlatên Turkiyê fişarên xwe li ser milîsan berdewam dikin û giropina bi tenereşandin û gefguran vediguhêze “Lîbiya”, lê, hin girop çûndinê red dikin – weke çawa beşekî ji milîsên”Ehrar Elşerqiyê” li Cindirêsê gotî na – û Turkiyê jî mûçeyên endamên wê ji ser qutkirin.
Mirina temenmezinekî ji kerba re:
Temenmezin “Nezmî Reşîd”yê bêsûc.
Li 25.05.2020an piştî nîvro, temenmezin”Nezmî Reşîd Ikaş /65/sal”, ji gundê “Maseka – Reco”-piştî ku, nehîşt kesek miyên xwe berde enkûra wî -; Ew tûşî quretî û êrişa xwediyê pêz û deh kesên din – ên ku, li gund niştecîkirine – hat, û ji qehra re bi xwînseknandinê ket, û di cî de jiyana xwe ji dest da.
Girtinên bêsûcane:
Li bajarê “Istanbûlê”, li 15.05.2020an, hêzên asayî yên Turkiyê ev hemwelatiyên ciwan (Xalib Mihemed Bekir, Mistefa Ehmed Wêsî, Mistefa Mihemed Oso û Ednan Fewzî Silêman) ji xelkê gundê “Aşkê Xerbî” – Cindirês, bi gunehkariya têkeliyê bi Rêvebiriya Xweser a berê re girtin, piştî ku, hin agahî li ser wan -di bin işkencê de- ji xortekî ciwan î girtî -ji pêkhateya Ereb – li gund, ji aliyê istîxbaratên Turkiyê û milîsine bi ser ve hatin birin. Û diya “Xalib Bekir” ê /70/salî, dema ku, nûçeya girtina kurê xwe bihîst bi êşa dil ket, û bi ser de jî derbas nexweşxaneyeke Efrînê bû, û ta niha tenduristiya wê ne aramkirî ye.
Li 21.05.2020an, ev hemwelatî(Enwer Osman Hemgolîn, Ehmed Wehîd Mistefa, Demxaş Osman Ebdo, Kîmaw Ehmed Kurdî û Hesen Cemîl Hesen) – piştî dandina berdêleke diravî/180/hezar P.S ji her yekî re – hatin berdan, lê, hemwelatî “Ehmed Osman Mihemed” – ji ber ku nikanîbû berdêl bida – di zîndanê de ma. Ew tev jî li 15.05.2020an, li gundê wan “Me’imila” – Reco hatibûn girtin.
Hilweşandina goristanên Şehîdan:
-
Gorîstana Kefirsefrê
-
Gorîstana Keferşîlê
-
Gorîstana Metîna
Rûpelên toreyên hevgihana civakî wêneyên nû yên tarûmarbûna goristana pakrewanan a gundê “Metîna” – Şera (goristana şehîd Refîq) belav kirin, û xuya bû ku, çawa kirine kamp, da ku, yên anîndindane lê niştecî bikin.
Û ew goristan û herdu goristanên Şehîdan li Kefirsefrê (goristana Şehîd Seydo) û li Keferşîlê (goristana Şehîd Avîsta) – di dema dijatiya li ser Efrînê, li çariya yekê ji sal 2018an de – dîsa rastî bombebaranê û piştî wê jî tarûmarkirinên mexsûz hatin. Herweha, bi dehan goristan û zaretên olî yên Îslamî û Êzdî, û tirbeyên(gorên) simbolên welatperwerî jî tûşî hilweşandin, dizîn û qutkirina darên lê hatin. Da ku, bîriya civakî nehêlin, û tamarên xelkê ji ax û dîroka wan qutkin.
Jihevketina rewşa civakî:
Ji ber dorpêçkirina li ser herêmê, hindikbûna pir şênberan û bi taybetî yên taqet û sûtemeniyê, û daketina nirxa perê Sûriyê bi awakî pir bilind li hember dolar, vêra jî buhabûna şênberên xwarinê ( 1K.G nan bi 1000 P.S, 1K.G şekir bi 1200 P.S, 1K.G riz bi 1300 P.S, cerak gazê bi 13000P.S, 1litir mazot bi 900 P.S, 1litir benzîn bi 850 P.S…), vê yekê bandoreke neyênî li hemî rewşên jiyanê (çandinî, pêşesazî û bazirganiyê) kir, û ên ku, di bingeh de jî, ji ber nebaşbûna rewşên asayî, û tunebûna aramiyê zehmetiyan dibînin. Ew rewşên jorîn nîşanên rewşên civakî yên herî belangaz ji xelkê Efrînê re ne. Û bi taybetî jî jêderên berhemdayîna wan pir jar in, û warên kar li pêş wan pir kêm in, û jixwe çekdarên milîsan û malbatên wan jî paldidin ser nandozî û dizînê.
Hikometa Anqerê ji ber rewşên li herêma Efrînê, binpêkirin, tewan û guhertinên demografî ve, tevaya berpirsiyariya zagonî, siyasî û sinciyane hildigre. Ji ber ku, Turkiyê xwediyê destlatiya rastîn e, li gor hemî pîvanên navdewletî dewleteke dagîrker e, wê milîsên Sûrî yên tundrew û terorîst weke nandoz derbas kirin û di bin fermandariya wê de ne, ew mûçeyên endamên wan û yên malbatên kuştiyan jî cudewazî û hin şabaşan didiyê, û ji wan re pilan dike, û çarçewa bandorî û siyesetên dijberiya herêmê û xelkê wê bêlî dike. Di dema ku, xelkê Efrînê bangewaziya xwe ji civaka navdewletî re nû dike, ji bo ku, bi lez bilive û fişarê li ser hikometa Turkiyê bike. Da ku, ew rêgirekê ji fewdalîzim, serberdayetî, binpêkirin û tewanan re dîne, û çarenûsa yên bi zorê hatine revandin diyar bike, serbest berde û zîndanên bi dizî bigire. Ta ku, herêm ji dagîrkeriyê û hebûna milîsan rizgar dibe, û vedigere serweriya dewleta Sûriyê û rêvebiriya xelkê wê.
31.05.2020an
Nivîsgeha ragihandinê- Efrîn
Partiya Yekîtî ya Demokrat a Kurd li Sûriyê
———————————
Wêne:
-Milîsên “Ehrar Elşam û Ceyş Elislam” êriş navenda “Elhemzat” dikin, û ala Turkiyê li ser navendê ye.
-Endamên “Ehrar Elşam” jinina ji zîndaneke veşartî ye li navenda “Elhemzat” dertînin.
-Kaxeza lihevkirinê ya di navbera “Xelkê Şamê” û “Firqit Elhemzat”de.
-Temenmezin “Nezmî Reşîd”yê bêsûc.
-Goristanên “Metîna, Kefirsefir û Keferşîl ê” yên tarûmarkirî.
—————–
Hûn dikarin dokumêntê bi tevahî daxin, li ser vir bitikînin: